W niniejszym poradniku postaramy się odpowiedzieć na najczęściej zadawane pytania dotyczące użycia pulsoksymetru u niemowląt, dzieci i dorosłych.
• Co to jest pulsoksymetria ?
• Co to jest pulsoksymetr, jak używać pulsoksymetru ?
• Jak działa, co mierzy pulsoksymetr ?
• Jakie są normy pomiaru saturacji i pulsu przez pulsoksymetr u niemowląt, dzieci i dorosłych ? Jakie są powody spadku saturacji i pulsu ? Wysoka saturacja 100%.
• Jak założyć czujnik pulsoksymetru u dziecka?
• Arytmie: tachykardia i bradykardia.
• Czujniki pulsoksymetru.
• Rodzaje pulsoksymetrów. Jaki pulsoksymetr kupić ?
• Porównanie pulsoksymetrów - Ranking.
# Pulsoksymetria. Pulsoksymetr definicja.
Pulsoksymetria [Pulse oximetry] to nieinwazyjna metoda mierząca poziom wysycenia krwi tlenem. Pozwala szybko ocenić nawet małe zmiany wydajności obwodowego transportu tlenu.
Pulsoksymetr jest wyrobem medycznym zgodnie z ustawą o wyrobach medycznych z dnia 20 maja 2010 roku. Pulsoksymetr to urządzenie medyczne stosowane do pomiaru istotnych parametrów życiowych.
Pulsoksymetr pozwala na szybki, bezbolesny i nieinwazyjny pomiar funkcji życiowych, co jest szczególnie istotne u wcześniaków, noworodków i małych dzieci, u których pomiar inwazyjny mógłby spowodować groźne powikłania. Wśród ograniczeń pomiaru u niemowląt i dzieci należy wskazać ruch pacjenta oraz schorzenia powodujące wartości SpO2 na poziomie około 70% [dokładność dla pomiaru SpO2 <69% jest niewykazana i może charakteryzować się dużymi błędami].
# Co mierzy Pulsoksymetr ?
Pulsoksymetr pozwala na pomiar istotnych parametrów życiowych pacjenta - wartości wysycenia krwi tlenem, potocznie zwanej saturacją [SpO2] oraz pulsu [PR]. Część pulsoksymetrów mierzy również indeks perfuzji [PI].
Pulsoksymetry nie mierzą wartości częstości oddechów [respiracji] więc nie wskazują bezpośrednio oraz nie alarmują bezdechu natomiast jego następstwem jest znaczący spadek wartości SpO2. Bezdechowi zazwyczaj towarzyszy zwolnienie akcji serca, desaturacja oraz sinica.
Pulsoksymetr obrazuje krzywą pletyzmograficzną [krzywa SpO2PLETH], graficzne odzwierciedlenie amplitudy krzywej pulsu, która odpowiada objętości krwi pulsującej w palcu - wskaźnik perfuzji objętości krwi tętniczej.
Pomiar SpO2 pozwala na wyznaczenie wartości nasycenia [saturacji] krwi pacjenta tlenem. Jest stosowany do diagnozy niewydolności oddechowej, w trakcie zabiegów w znieczuleniu ogólnym oraz tlenoterapii. Pulsoksymetr pomaga ocenić wpływ pracy respiratora.
# Jakie są normy pomiaru saturacji [SpO2] i pulsu [PR] ?
Wartość SpO2 u zdrowych dorosłych kształtuje się na poziomie 95-99%.
W przypadku wad serca (nabytych i wrodzonych) dopuszczalny poziom wartości saturacji i pulsu może się znacząco różnić. Taka sama sytuacja występuje w przypadku przewlekłej obturacyjnej choroby płuc oraz innych chorób płuc. Osoby cierpiące na POChP mogą utrzymywać saturację na poziomie 88-92% SpO2.
Z tego względu wartości alarmowe SpO2 i PR należy w każdym przypadku ustalać indywidualnie z wykwalifikowanym personelem medycznym.
Wartość saturacji 100% SpO2 pojawia się zazwyczaj przy tlenoterapii.
Warto przeczytać: "Is My Blood Oxygen Level Normal?"
Pulsoksymetr wskazuje również ilość uderzeń serca na minutę - PULS. Normalna spoczynkowa wartość pulsu różni się w zależności od wieku, codziennego poziomu aktywności, budowy ciała (otyłość) i przebytych chorób. U osoby dorosłej normalna wartość PR może być w granicach 60-100 uderzeń na minutę w spoczynku oraz ponad 130-150 uderzeń serca na minutę w trakcie aktywności fizycznej.
Warto przeczytać: "What is a normal pulse rate?"
# Czy pulsoksymetr pozwala wykryć arytmie serca?
Pulsoksymetr pozwala na wykrycie podstawowych arytmii serca związanych ze zbyt niskim poziomem pulsu, akcji serca [bradykardia] oraz częstoskurczem czyli przyspieszeniem akcji serca [tachykardia]. Pulsoksymetr powinien pozwolić na ustawienie dolnej i górnej granicy alarmowej wartości pulsu.
# Typy czujników pulsoksymetru.
Pulsoksymetr realizuje pomiary pulsu i saturacji przesyłając wiązkę światła przez tkankę , a następnie badając jego absorpcję.
Warto przeczytać: "Jak pulsoksymetr mierzy puls i saturację?"
Proces pomiaru wymaga zastosowania czujników pomiarowych %SpO2 i PR. Bardzo proste pulsoksymetry posiadają wbudowany czujnik pomiarowy (pulsoksymetry na palec). Profesjonalne pulsoksymetry posiadają natomiast gniazdo do podłączenia zewnętrznego czujnika pulsu i saturacji. Warto zaznaczyć, że czujnik SpO2 jest niezależnym wyrobem medycznym z własnym certyfikatem CE, co podkreśla jego rozbudowaną budowę i znaczenie w działaniu pulsoksymetru.
Pulsoksymetry przenośne i stacjonarne dla osób dorosłych posiadają na wyposażeniu czujniki na palec dla osób >40kg wagi ciała. Najbardziej popularne są czujniki typu klips na palec , natomiast użytkownik może również zdecydować się na pulsoksymetr z czujnikiem soft w formie naparstka. Czujniki soft występują w różnych rozmiarach i są przeznaczone dla dorosłych lub dzieci o określonej wadze.
Pulsoksymetry dla dzieci i niemowląt posiadają zazwyczaj czujnik SpO2 w formie opaski typu "Y" lub "MultiSite" lub jednorazowej na rzep lub przylepnej. Czujnik pulsoksymetru dla dzieci dobieramy opierając się na wadze, budowie ciała oraz doświadczeniu zastosowania konkretnego czujnika pulsoksymetru u danego dziecka. W wielu przypadkach rodzice sugerują się wyłącznie typem czujnika jaki była na wyposażeniu pulsoksymetru na oddziale szpitalnym natomiast jest to błędne założenie ponieważ w dalszym ciągu w wielu placówkach medycznych używa się tylko takich czujników jakie są aktualnie na stanie, nawet jeśli są to opaski materiałowe na rzep stosowane u kolejnych dzieci, co może przyczynić się do przenoszenia wirusów i bakterii.
Najbardziej efektywnym czujnikiem pulsoksymetru dla wcześniaków i niemowląt jest wielorazowa opaska MultiSite z rozłącznymi diodami pomiarowymi , które mogą być założona na nadgarstku (do 3-5kg wagi ciała dziecka), stopię (do ~10-12kg) lub na palcu u stopy , z wykorzystaniem opaski silikonowej, materiałowej na rzep, opaski elastycznej oraz plastra oddychającego.
Warto obejrzeć film: Jak podłączyć pulsoksymetr u niemowląt i dzieci na stopę?
# Rodzaje pulsoksymetrów.
Ze względu na budowę możemy wyróżnić rodzajów pulsoksymetrów:
• Pulsoksymetr na palec
• Pulsoksymetr ręczny / przenośny / transportowy z zewnętrznym czujnikiem pomiarowym
• Pulsoksymetr stacjonarny / przyłóżkowy
• Pulsoksymetr nadgarstkowy
# Jaki pulsoksymetr kupić ?
Przy wyborze pulsoksymetru należy wziąć pod uwagę kilka ważnych funkcjonalności:
• certyfikację i dokładność pomiarową. Pulsoksymetr medyczny ma potwierdzoną dokładność pomiaru pulsu i saturacji. Do badania dokładności wskazań pulsoksymetru używamy symulatorów pacjenta. Serwis pulsoksymetrów MedCon jest wyposażony w symulator Fluke.
• autoryzowany serwis.
• alarmy mierzonych wartości.
• możliwość zapisu wyników w pulsoksymetrze i przesyłania danych do komputera / aplikacji w telefonie.
• typ zasilania.
• dostępność i cena czujników do pulsoksymetru.
Zapraszamy do zapoznania się z naszym rankingiem i porównaniem pulsoksymetrów. W artykule szczegółowo opisujemy jaki pulsoksymetr warto kupić dla osoby dorosłej lub dziecka oraz co oferują poszczególne oferty pulsoksymetrów.
# Pulsoksymetr jako moduł kardiomonitora.
Szczegółowe informacje na temat kardiomonitorów oraz modułu pulsoksymetru znajdą Państwo w naszym artykule dotyczącym monitorowania funkcji życiowych.
# Serwis pulsoksymetrów. Co sprawdzamy w ramach przeglądów okresowych pulsoksymetru?
Pulsoksymetr medyczny powinien mieć okresowo kontrolowaną dokładność wskazań. Serwis Pulsoksymetrów MedCon przeprowadza badanie techniczne pulsoksymetrów w oparciu o symulatory pacjenta Fluke oraz testy bezpieczeństwa elektrycznego. W trakcie badania możemy sprawdzić jak pulsoksymetr reaguje na nagłe spadki poziomu saturacji %SpO2 oraz zmiany pulsu w ramach bradykardii oraz częstoskurczu.